خودروهای کار و تجاری از اهمیت زیادی برخوردارند که در این میان خودروهای کار و تجاری سبک را میتوان به وانتها اطلاق کرد. خودروهایی که در کشور ما برای حمل بارهای سبک به کار میروند. اما در ایران تنوع خودروهای وانت زیاد نبوده، در حال حاضر بیشتر وانتهایی که در جادههای ایران تردد دارند محدود به نیسان جونیور، مزدا2000 و پیکان وانت است که هر کدام از اینها با یکدیگر تفاوت داشته، کاربریهای متفاوتی دارند البته حضور نیسان پیکاپ، کاپرا و تویوتا هایلوکس را نیز نباید نادیده گرفت هر چند که این سه خودرو به دلیل قیمت زیاد حضور پر رنگ در بازار ندارند و بیشتر به عنوان پیکاپهای لوکس مورد استفاده قرار میگیرند و برای حمل بار مناسب به نظر نمیرسند.در این شماره از هفتهنامه بیشتر میخواهیم عملکرد سه خودروی مورد استفاده برای حمل بار در ایران را مورد بررسی قرار دهیم. سه خودرویی که سالهاست در چرخه تولیدات داخلی کشور ما قرار دارند و هر کدام هم به نحوی دچار تغیراتی گاه اندک شدهاند.
نیسان جونیور
نیسان جونیور یا همان سایپا 24 یا به زبان عامیانه «نیسان آبی» برای اولین بار در سال 1956روانه بازار شد. تولید نسل اول آن در سال 1960 به پایان رسید و تاکنون سه نسل از این خودرو عرضه شده است که تولید نسل سوم آن در سال 1982 به پایان رسید.
نیسانهای موجود در ایران از همین نسل هستند که همچنان نیز تولید میشوند اما این خودرو در ایران با توجه به قابلیت بالای باربری از طرفداران زیادی برخوردار بوده و همچنان تقاضا برای خرید آن بالاست. البته در چند سال اخیر تغییراتی روی این خودرو انجام گرفته است و حتی گاه با ظاهری متفاوت روانه بازار شده که البته موفق نبوده و تقاضا بیشتر برای نمونههای ساده زیاد است.
در سال گذشته شرکت زامیاد که تولید این خودرو را بر عهده دارد مدلی جدید از آن را روانه بازار کرد که موتوری دیزلی بر روی آن قرار داشت چرا که یکی از ایرادات بزرگی که به این خودرو وارد بود مصرف سوخت بالای بنزین بود.
از اینرو شرکت زامیاد نمونه دوگانهسوز آن را روانه بازار کرد که با اقبال روبهرو نشد دلیل این موضوع نیز ضعف خودرو در مسیرهای سراشیبی با سوخت گاز و با بار زیاد ذکر میشد که با روی کار آمدن موتور دیزلی هم مشکل مصرف بالای سوخت حل شد و هم خودرو در مسیرهای سراشیبی از کشش خوبی برخوردار است. به این خودرو «خاور شهری» نیز گفته میشود چرا که بسیار بیشتر از حد مجاز خود میتواند بار حمل کند به طوری که ظرفیت حمل بار مجاز برای این خودرو حدود 2000 کیلوگرم است این در حالی است که تا 4000 کیلوگرم نیز بار حمل میکند اما ایرادات زیادی به این وانت قدیمی وارد است که برخی از آنها در مدلهای جدید برطرف شدهاند و برخی دیگر هنوز هم رانندگان را میآزارد.
این خودرو از کابینی بسیار تنگ برخوردار است که رانندگان را در بلندمدت دچار امراضی چون کمر درد میسازد که البته در مدل شوکا تا حد زیادی این مشکل برطرف شده است.
این خودرو از سواری بسیار خشکی برخوردار است این در حالی است که هنگام داشتن بار فنرهای آن نرم شده و سواری بهتری را ارائه میدهد. ترمزهای ضعیف آن حتی بدون بار هم از عملکرد مناسبی برخوردار نیستند که این مشکل نیز در حال حاضر با نصب ترمز ABS بهبود یافته است همچنین میتوان این خودرو را با کولر نیز خرید اما همچنان جلوبندی آن ضعیف بوده و خیلی زود مستهلک میشود.
موتور این خودرو شاید همانند موتورهای قدیمی نیسان با کیفیت نباشد اما همچنان جزو کم استهلاکترین موتورهاست ترمز دستی خوبی دارد به طوری که میتوان در مواقع ضروری نیز از آن بهره برد. به طور کلی این خودرو با داشتن تمامی این معایب و محاسن به دلیل نداشتن رقیبی قدرتمند در بازار یکی از پرفروشترین خودروهای وانت در بازار است.
موتور این خودرو دارای حجم 2400 سیسی بوده و توانایی تولید 100 اسببخار قدرت را در4500 دور بر دقیقه داراست همچنین گشتاور موتور آن نیز به 190 نیوتنمتر در 2400 دور بر دقیقه میرسد این در حالی است که با استفاده از سوخت گاز قدرت آن به90 اسببخار و گشتاور آن نیز به 180 نیوتنمتر کاهش مییابد.
موتور دیزلی 2800 سیسی نیسان 93 اسببخار قدرت در3600 دور بر دقیقه تولید میکند اما گشتاور این موتور بالاست و به 225 نیوتنمتر میرسد که از دور 1600 تا 2600 ثابت است همین گشتاور بالا سبب میشود تا خودرو در مسیرهای سراشیبی با بار از عملکرد بهتری برخوردار باشد. این خودرودر حال حاضر در نمونه دوگانهسوز در بازار با قیمتی در حدود 13 میلیون و200 هزار تومان و در نمونه دیزل با قیمتی در حدود 15 میلیون و750 هزار تومان به فروش میرسد.
وانت مزدا2000
حضور وانت مزدا در کشور ما را میتوان با مزدا 1000های محبوب که وانتهای کوچکی با حجم موتور پایین و مصرف سوخت کم بودند به یاد آورد. این خودرو بسیار اقتصادی بوده، طرفداران زیادی هم داشت اما با حضور نمونه 1600 سیسی در بازار کمکم مزدا 1000ها از میان رفتند و این نمونه پرقدرتتر جای آنها را گرفت تا اینکه گروه بهمن اقدام به تولید نمونه 2000 سیسی آن با رنگ و لعابی زیباتر کرد.
این خودرو برخلاف نیسان جونیور از سواری بسیار نرم، شتاب بالا و کابینی به مراتب راحتتر بهره میبرد اما قابلیت حمل بار نیسان را ندارد.
این خودرو هماکنون به صورت دوکابین و تککابین در دسترس است. موتور چهار سیلندر مزدا 1998 سیسی حجم داشته و توانایی تولید 95 اسببخار قدرت را در5000 دور بر دقیقه داراست همچنین موتور این خودرو 151 نیوتنمتر گشتاور را در 2500 دور بر دقیقه ارائه میدهد.
این خودروی کم استهلاک و کم مصرف دارای ایراداتی است که البته سواری خوب آن را تحتالشعاع قرار نمیدهد. یکی از این ایرادات جلوبندی ضعیف است که خیلی زود مستهلک میشود همچنین سبکی بیش از حد عقب این خودرو موجب خازج شدن آن از مسیر جاده به خصوص در پیچهای تند میشود که این اتفاق بیشتر در هنگام خالی بودن خودرو رخ میدهد.
کولر این خودروی ژاپنی در وضعیت مناسبی قرار دارد و به خوبی فضای کابین را خنک میکند که البته فشار زیادی را به موتور وارد نمیسازد.
موتور آن با سوخت گاز از کشش مناسبی برخوردار نبوده ولی عملکرد آن از نیسان دوگانهسوز بهتر است این خودرو فاقد دورشمار موتور است که خود ایراد بزرگی به حساب میآید و راننده میبایست تنها با شنیدن صدای موتور اقدام به تعویضدنده کند.
مزدا2000 در نمونه تککابین به صورت مجاز قادر به حمل 600 کیلوگرم بار است این در حالی است که این میزان در نمونه دو کابین به 1000 کیلوگرم میرسد که در مقایسه با نیسان، خودروی باری ضعیفی به حساب میآید همچنین بدنه این خودرو نیز در تصادفاتی گاه کوچک دچار آسیبدیدگی زیادی میشود. در حال حاضر نمونه تک کابین بنزینی این خودرو در حدود 16 میلیون تومان قیمت دارد و نمونه دو کابین بنزینی 17 میلیون و800 هزار تومان قیمت دارد.
نمونه دوکابین دوگانهسوز آن نیز حدود 19 میلیون و200 هزار تومان و نمونه تک کابین دوگانهسوز آن نیز 17 میلیون و 500 هزار تومان در بازار به فروش میرسد.
پیکان وانت
اواخر دهه 40 شمسی بود که وانت پیکان در شرکت ایرانناسیونال تولید و راهی بازار شد. این خودرو که پیشرانه پیکان سواری را البته با اندکی تغییرات بر روی خود میدید بیشتر برای مصارف داخل شهری کاربرد داشت چرا که همانند نیسان و یا حتی مزدا توانایی حمل بارهای سنگین را به خود نمیدید.
این خودرو نیز در مدت زمان تولید خود دستخوش تغییراتی شد که اغلب آنها در طرح چراغها و یا داشبورد خلاصه میشدند اما در چند سال گذشته با موتوری جدید روانه بازار شد که «وانت باردو» نام دارد.
موتور آن قویتر شده و شتاب بهتر به همراه مصرف سوخت کمتر را نسبت به مدلهای پیشین ارائه میدهد.
موتور این خودرو 1598 سیسی حجم دارد و میتواند 65 اسببخار قدرت را در 5000 دور بر دقیقه ارائه کند.
حداکثر گشتاور تولیدی این خودرو نیز 104 نیوتنمتر در 3750 دور بر دقیقه است که نشاندهنده ضعیف بودن آن نسبت به دو وانت دیگر است اما پیکان وانت دچار کاستیهایی نیز است که میتوان به نداشتن ضبط صوت و یا حتی فلاشر اشاره داشت همچنین کابین تنگ این خودرو نیز برای رانندگان و همچنین سرنشین کناری آزاردهنده است.
این خودرو ظرفیت بار مجازی در حدود 415 کیلوگرم را دارد هر چند که هستند افرادی که بیشتر از حد مجاز با آن بار حمل میکنند اما دیگر نمیتوان انتظار زیادی از آن داشت.
این خودرو نیز به صورت دوگانهسوز روانه بازار میشود که در حالت حرکت با سوخت گاز افت موتور نیز دارد. مصرف سوخت پیکان وانت اندکی بالا بوده ولی استهلاک کمی دارد. در هنگام راندن با آن بدون بار تکانهای عقب خودرو را شاهد هستیم.
زمزمههایی مبنی بر توقف تولید این خودرو و جایگزینی آن با سمند وانت به گوش میرسد. پیکان وانت دوگانهسوز نیز در بازار حدود هفت میلیون و350 هزار تومان و پیکان وانت بنزینی در حدود شش میلیون و 300 هزار تومان قیمت دارد.